اینترنت جایی است که روزانه میلیون‌ها محتوای جدید در آن منتشر می‌شود؛ حال این محتوا می‌تواند مقاله باشد یا یک عکس برای شبکه اجتماعی چون اینستاگرام! در واقع تولید محتوا آنقدر زیاد شده است که بزرگترین رقابت بعد از خلاقیت در ارائه خدمات، به تولید محتوا تعلق دارد. همین تقاضای زیاد برای محتوای جدید و مناسب باعث شده است تا آژانس‌های تولید محتوا و کارشناسان تولید محتوا وارد گود شوند. اما برای شروع کار با آژانس محتوا یا کارشناس تولید محتوا باید چه چیزهایی را در ذهن خود داشته باشیم؟ قرارداد تولید محتوا چگونه است؟ اینها سوالاتی هستند که در این مقاله به آنها پاسخ خواهیم داد.
قرارداد محتوا چیست؟
همگی با کلمه قرارداد آشنا هستیم؛ قرارداد در واقع پیمانی است که در آن یک شخص حقیقی یا حقوقی مستلزم انجام کاری برای یک شخص حقیقی یا حقوقی دیگر می‌شود. البته قراردادها می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند اما چیزی که ما امروز به آن نیاز داریم، همان نوعی است که بالاتر توضیح داده شد. در یک قرارداد محتوا، کارفرما (فردی که به محتوا نیاز دارد) تمامی چیزهایی را که از کارشناس تولید محتوا یا آژانس تولید محتوا می‌خواهد را ذکر می‌کند.
در واقع قرارداد تولید محتوا مشخص می‌کند که تولید محتوا باید به چه شکل و با چه کیفیتی صورت بگیرد، در نهایت چه مبلغی به تولید کننده محتوا پرداخت خواهد شد. علاوه بر اینها شرایط فسخ قرارداد چه از جانب تولید کننده محتوا چه از جانب مشتری نیز در قرار داد نوشته خواهد شد. اکثر آژانس‌های تولید محتوا، چنین قراردادی را به صورت آماده دارند و قبل از ثبت درخواست مشتری برای تولید محتوا، آن را با کارفرما به اشتراک می‌گذارند.
در قرارداد تولید محتوا چه مواردی ذکر می‌شود؟
بالاتر اشاره‌ای به مواردی که باید در یک قرارداد وجود داشته باشد، داشتیم. در این قسمت اما به تفضیل به بررسی مفاد یا همان نکاتی که در یک قرارداد بین تولید کننده و درخواست کننده محتوا بسته می‌شود، خواهیم پرداخت. در نگاه اول شاید، نوشتن یک قرارداد برای چنین کاری خیلی مسخره به نظر برسد. با این حال در ادامه نکاتی را خواهیم گفت که احتمالا باعث تعجب شما خواهد شد.
1. مشخص کنید به دنبال چه نوع محتوایی هستید.
یکی از مهم‌ترین مسائلی که بیشتر اوقات فراموش می‌شود، مشخص کردن نوع محتوا است. ساده انگاری این ماجرا می‌تواند کار را برای کارفرما و کارگزار سخت کند. محتوا می‌تواند صوتی تصویری متنی و یا … باشد. مشخص نکردن انواع محتوا یعنی نه کارفرما می‌داند که به دنبال چه چیزی است؛ نه کارگزار می‌داند که باید به دنبال تولید چه نوع محتوایی باید رفت. البته بدون مشخص کردن نیز همه چیز تا جایی که روابط شما و تولید کننده محتوا خوب باشد عالی است. اما امان از روزی که روابط این دو تیره و تار شود! تولید کننده محتوا می‌تواند نوع دیگری از محتوا که اصلا به کارتان نمی‌آید را به شما تحویل دهد؛ یا کارفرما می‌تواند بگوید دنبال نوع دیگری از محتوا بوده است.
2. اگر به محتوای دسته اول نیاز دارید، حد و حدود را مشخص کنید.
این نکته شاید بیشتر مربوط به کارفرما باشد اما تولید کننده محتوا نیز باید به یاد داشته باشد که مشخص نکردن حد و حدود برای کپی برداری و ایده گرفتن می‌تواند برای او دردسر شود. در واقع باید به طور واضح در قرار تولید محتوا مشخص شود که محتوا تا چه اندازه می‌تواند کپی باشد یا از دیگر محتواهای موجود ایده بگیرد. بعضی کارفرماها حتی اجازه استفاده از تصاویری که در اینترنت موجود هستند را به تولید کننده محتوا نمی‌دهند!
3. تا جایی که می‌توانید جزئیات را وارد قرارداد کنید.
در رابطه با پیمان تولید محتوا، کار هیچگاه از محکم کاری عیب نمی‌کند. سعی کنید تا جایی که می‌توانید همه چیز را مشخص، واضح و به همراه جزئیات در قرارداد قید کنید. برای مثل اگر موضوع قرارداد تولید محتوای متنی است، مشخص کنید که باید چه استانداردهای نگارشی را رعایت کند. این کار از دلخوری‌های احتمالی در آینده جلوگیری می‌کند.
4. زمان تحویل محتوا و زمان پرداخت حقوق
یکی از موضوعاتی که خیلی از افراد را درگیر خود می‌کند، همین مشخص نکردن قانونی زمان تحویل و زمان پرداخت حقوق است! هر کارفرمایی انتظار دارد که کارش را به موقع تحویل بگیرد و هر کارگزاری انتظار دارد که حقوقش را سر وقت دریافت کند. مشخص نکردن شرایط و زمان این دو در قرارداد می‌تواند برای هر دو طرف دردسر ساز باشد.
5. شرایط فسخ قرارداد را مشخص کنید.
بالاتر هم گفتیم که شرایط فسخ قرارداد تولید محتوا باید به طور کامل و مشخص در قرارداد آورده شده باشد. بارها پیش آمده که تولید کننده محتوا یا آژانس تولید محتوا در میانه کار، آن را رها کرده و هیچ جوابی هم به کارفرما نداده است. برعکس این هم صادق است! هستند کارفرماهایی که در میانه پروژه آن را رها می‌کنند. همین مسئله باعث بی اعتمادی می‌شود. مشخص کردن شرایط فسخ و جریمه می‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند.
قرارداد محتوا نویسی با فریلنسرها چگونه است؟
قرارداد محتوا نویسی با فریلنسرها داستان کاملا جدایی دارد. همانطور که می‌دانید فریلنسرها به صورت پروژه‌ای و به صورت مستقل کار می‌کنند. در 99 درصد مواقع دوستان فریلنسر در سایت‌های کاریابی مخصوص فریلنسینگ ثبت نام می‌کنند. این یعنی شما در بیشتر مواقع به آنها دسترسی ندارید تا بتوانید یک قرارداد کاملا قانونی با آنها ببندید! اما راه حل چیست؟
اولین و ساده‌ترین راه حل شما اعتماد است. البته باید قبل از سپردن پروژه راجع به فریلنسر انتخابی تحقیق کنید تا مطمئن شوید که در کارش مشکلی وجود ندارد. راه حل دوم شما، استفاده از همان سایت‌هایی است که با فریلنسرها قرارداد می‌بندند. در واقع در چنین موقعیتی شما یک رابط دارید که از قبل تمامی جوانب را سنجیده و با فریلنسرها قرار داد بسته است. در صورت بروز مشکل نیز می‌توانید آن را با سایت فریلنسینگ در میان بگذارید تا مشکل را پیگری کنند. در قراردادهایی که به صورت شخصی با فریلنسرها بسته می‌شود، دو نکته از اهمیت بیشتری برخوردار است. یکی مشخص کردن زمان تحویل پروژه و نحوه پرداخت و دیگری مشخص کردن میزان محتوایی است که فریلنسر باید نهایتا به شما تحویل دهد! دلیل این امر نبود شناخت کافی دو طرف نسبت به یک دیگر است که کاملا منطقی است.
تعهدات کارفرمای محتوا
شاید فکر کنید که کارفرما می‌خواهد مبلغی را بابت خدماتی که دریافت می‌کند پرداخت کند و وظیفه دیگری جز این ندارد. اما این طرز تفکر به هیچ درست نیست. کارفرما به جز منظم بودن پرداختی‌ها تعهدات دیگری نیز دارد. از تعهدات یک کارفرمای محتوا، می‌توان به مشخص کردن موضوعات و چهارچوب کلی کار، در دسترس بودن، پیگیری مشکلات و به رسمیت شناختن حقوق معنوی تولید کننده محتوا اشاره کرد!
شاید بین مواردی که گفته شد، به رسمیت شناختن حقوق معنوی تولید کننده محتوا برای شما عجیب باشد. متاسفانه در کشور عزیزمان ایران، اکثر کارفرماها به حقوق معنوی محتوایی که تولید شده فکر نمی‌کنند. صرف پرداخت مبلغی بابت هزینه تولید محتوا باعث نمی‌شود که محتوا را با اسم خودتان منتشر کنید! این کار به هیچ وجه درست نیست؛ مگر با رضایت خود کارگزار!
تعهدات نویسنده دورکار محتوا
دورکاری مزیت‌ها و معایب خود را دارد. بزرگترین عیب دورکاری اما، می‌تواند کمبود نظارت باشد. نویسنده دورکار محتوا باید به طور شفاف در قرارداد تولید محتوا تعهدات خود را بپذیرد. این تعهدات می‌تواند شامل تحویل سر وقت محتوا، کنترل کیفیت محتوا، دسته اول بودن محتوا و رعایت تمامی اصول نگارشی باشد. نویسنده دورکار محتوا همچنین باید تعهد دهد که در صورت بروز مشکل از طرف او در هر مرحله‌ای، تمام مسئولیت اشتباهاتش را بپذیرد.
کاربرد قرارداد تولید محتوا
بالاتر به صورت خلاصه گفتیم که از قرارداد تولید محتوا برای روشن کردن مسائل در شرایط مختلف استفاده می‌شود. با این حال کاربرد اصلی قرارداد تولید محتوا در موارد قانونی است. نباید بنا را بر بی اعتمادی گذاشت؛ اما هر لحظه ممکن است یکی از طرفین پروژه زیر حرف‌هایش بزند. در چنین شرایطی بدون قرارداد رسمی نه دست کارفرما و نه دست کارگزار به هیچ جا بند نیست. در نتیجه داشتن قرارداد برای چنین موارد احتمالی ضروری است.
مدت قرارداد برای تولید محتوا
این مورد به سنگینی پروژه، زمان کارفرما و زمان آزاد کارگزار مربوط است. قرارداد تولید محتوا می‌تواند یک هفته‌ای، یک ماهه، یک ساله و یا حتی بیشتر باشد. یک نکته را از ما به یاد داشته باشید. همیشه و در هر قراردادی 25 درصد از زمانی که روی آن توافق کرده‌اید را به زمان کل پروژه اضافه کنید. مشکلات احتمالی و اتفاقات می‌توانند روند انجام پروژه را کند کنند. این شاید تنها به نفع کارگزار به نظر برسد اما کارفرما باید بداند که انجام دادن عجله‌ای کار تنها ازز کیفیت آن کم می‌کند.
انواع قرارداد تامین محتوا
همانطور که همان ابتدا به آن اشاره کردیم، اینترنت روزانه پذیرای میلیون‌ها محتوا از انواع مختلف است. همین باعث می‌شود که قراردادهای تامین محتوا نیز انواع مختلفی داشته باشند. قرارداد تامین محتوا می‌تواند بر اساس کلمه، تعداد مقالات، تصاویر و … باشد. برای مثالف تامین محتوا برای اینستاگرام عموما متمرکز بر محتوای تصویری است. به همین علت باید در قرارداد شما ذکر شود که هر روز یا هر هفته به چند تصویر نیاز دارید.
شرایط تنظیم قرارداد محتوا نویسی برای سایت
شرایط تنظیم قرارداد محتوا نویسی برای سایت از آن نکاتی است که خیلی از ما به آن نیاز داریم. در واقع محتوای تولیدی برای سایت ویژگی‌های خاصی دارد که باید در صورت لزوم در قرارداد آورده شود. برای مثال، تولید محتوای سایت باید به صورت منظم و مرتب انجام شود یا مثلا محتوای سایت باید حتما سئو شده باشد. علاوه بر اینها خیلیی از کارفرماها محتوا گذاری در سایت‌ها را نیز جزوی از شرایط قراردادی خود می‌دانند. نکته حائز اهمیت این است که در صورت وجود چنین ویژگی‌هایی در قرارداد، هزینه و موهد تحویل کار برای تولید کننده محتوا نیز باید تغییر کند.
نکاتی برای تنظیم قرارداد محتوا نویس
محتوا نویس یا همان تولید کننده محتوا باید نکاتی را به هنگام قبول شرایط و قرارداد به یاد داشته باشد. محتوا نویس باید زمان مورد نیاز برای تکمیل پروژه را با دقت بسیار بالا تخمین زده و در قرارداد وارد کند. اگر حس می‌کند مبلغ قرارداد از خدماتی که انجام می‌دهد کمتر است، باید از همان ابتدا این مسئله را با کارفرما در میان گذاشته و در قرارداد اصلاح کند. علاوه بر همه اینها محتوا نویس باید از کارفرما بخواهد تا چهارچوب کلی محتوا را در قرارداد مشخص کند. بارها پیش آمده است که تولید محتوا نویس، محتوایی با بالاترین کیفیت به کارفرما تحویل داده است اما کارفرما راضی نبوده!
نکاتی برای تنظیم قرارداد کارفرمای محتوا
کارفرما نیز باید به هنگام تدوین و تایید قرارداد نکاتی را به یاد داشته باشد. کارفرما باید از محتوا نویس بخواهد تا زمان دقیق تحویل پروژه را در قرارداد مشخص کند. البته همانطور که بالاتر گفتیم، پیشنهاد می‌شود تا در نهایت چیزی حدود 25 درصد زمان تعیین شده توسط محتوا نویس را به آن اضافه کنید. این کار باعث می‌شود که نهایتا هیچ بهانه‌ای برای تاخیر باقی نماند. نکته دیگر این است که کارفرما باید حتما و حتما شیوه پرداخت حق الزحمه را خیلی روشن در قرارداد ذکر کند. این کار باعث می‌شود تا بعدا در این رابطه با محتوا نویس به مشکل بر نخورد.
نمونه قرارداد تولید محتوا
در ادامه می‌توانید یک نمونه از قرارداد تولید محتوا که به زبان انگلیسی به آن content contract می‌گویند را ببینید تا بیشتر با این مقوله آشنا شوید.
این قرارداد بین طرفین ……….. و …………. نوشته شده و به امضا رسیده است.
طبق این قرارداد، کارفرما و کارگزار موظف می‌شوند تا تمامی موارد زیر را مطالعه کرده و در روند انجام پروژه به آن پایبند باشند.
کارفرما: فرد X، مدیریت سایت Y که از این پس در این قرارداد کارفرما خوانده می‌شود.
کارگزار: فرد N، تولید کننده محتوا که از این پس در این قرارداد کارگزار خوانده می‌شود.
این قرارداد به مدت یک سال از تاریخ 1/1/1400 تا 1/1/1401 اعتبار خواهد داشت و کارفرما و کارگزار باید به آن پایبند باشند. در صورت زیر پا گذاشتن مفاد این قرارداد توسط هر کدام از طرفین در طول انجام پروژه، طرف خاطی جریمه شده و قرارداد ارزش قانونی خود را از دست می‌دهد.
بر طبق این قرارداد کارگزار موظف می‌شود تا در زمان مشخص شده، 700000 کلمه برای سایت Y تولید محتوا کند. این محتوا باید به صورت روزانه 3000 کلمه تولید شده و به همراه تصویر بر روی سایت قرار بگیرد. برای تولید محتوا نیازی به سئو نیست و سئو محتوا توسط تیم سئو سایت انجام خواهد شد.
بر طبق این قرارداد کارفرما موظف می‌شود تا به صورت ماهانه حق الزهمه کارگزار را پرداخت کند. حق الزحمه کارگزار به صورت ماهانه برابر با 2,000,000 تومان خواهد که در تاریخ سی‌ام هر ماه به صورت کارت به کارت به شماره کارت ………………… واریز خواهد شد.
موارد فسخ قرارداد: در صورت کم کاری کارگزار، کارفرما می‌تواند قرارداد را به صورت یک طرفه فسخ کند. کارگزار نیز می‌تواند در صورت عدم پرداخت به موقع حق الزحمه قرارداد را به صورت یک طرفه فسخ کند.
قرارداد بالا یک نمونه بسیار ساده از قرارداد بین تولید کننده محتوا و کارفرما است. مطمئنا یک قرارداد حرفه‌ای کامل‌تر خواهد بود و جزئیات بیشتری خواهد داشت.
پرسش و پاسخ تکمیلی